فرایند اسمز معکوس یک فرایند تصفیه آب است که برای حذف آلودگی ها، املاح و ذرات معلق در آب استفاده می شود. در این فرایند، آب از طریق یک غشای نیمه نفوذپذیر عبور می کند تا آلودگی ها و املاح را با خود حمل کند، در حالی که آب تمیز از طریق غشای فیلتر شده می گذرد.
فرایند اسمز معکوس در مقایسه با اسمز عادی، فرایندی معکوس از نظر فشار است. در اسمز معکوس، فشار بالاتری اعمال می شود تا آب را از طریق غشا عبور دهد، در حالی که در اسمز عادی، فشار برای عبور آب از طریق غشا کاهش می یابد.
فرایند اسمز معکوس شامل مراحل زیر است:
پیش تصفیه: در این مرحله، آب خام به وسیله فیلتراسیون و روش‌های دیگر، از ذرات بزرگتر و مواد معلق پاکسازی می شود.
اسمز معکوس: آب خام به طور افقی به طرف غشای نیمه نفوذپذیر تحت فشار اعمال می شود. این غشا می تواند از جنس پلیمری یا غشاهای فشرده شده سلولزی باشد. آب تمیز و املاح کمتر از طریق غشا عبور می کنند، در حالی که آلودگی ها و املاح باقی‌مانده در طرف دیگر غشا نگهداری می شوند.
تصفیه نهایی: آب تمیز شده که از طریق غشا عبور کرده است، به مراحل نهایی تصفیه می رسد. این مراحل شامل استریل‌سازی با استفاده از مواد شیمیایی یا روش‌های فیزیکی می‌شود تا میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها نیز از آب حذف شوند.
با استفاده از فرایند اسمز معکوس، آب پاک و تمیزی تولید می شود که قابلیت مصرف در اهداف آشامیدنی و صنعتی را دارد. این فرایند در تصفیه آب شیرین کردن آب شور، تصفیه آب دریا و تصفیه آب‌های آلوده مورد استفاده قرار می گیرد.
مزیت های سیسم اسمز معکوس :
تصفیه بالا: فرایند اسمز معکوس قادر است آلودگی‌ها، املاح، باکتری‌ها و ویروس‌ها را از آب حذف کند. این فرایند می‌تواند آب را به صورت کاملاً تمیز و آبشاری با کیفیت بالا تولید کند.
قابلیت تصفیه آب شور: یکی از بزرگترین مزایای سیستم اسمز معکوس، قابلیت تصفیه آب شور است. با استفاده از فشار بالا، املاح و مواد معلق موجود در آب شور جدا شده و آب شیرین به دست می‌آید. این امر از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در مناطق کم آب و مناطق ساحلی، استفاده از آب شور برای مصارف آشامیدنی و آبیاری بسیار ارزشمند است.
کاهش نیاز به مواد شیمیایی: در برخی سیستم‌های تصفیه آب سنتی، ممکن است نیاز به استفاده از مواد شیمیایی برای تصفیه و ضدعفونی آب وجود داشته باشد. اما در سیستم اسمز معکوس، به دلیل استفاده از فیلتراسیون غشایی، نیاز به استفاده از مواد شیمیایی بسیار کاهش می‌یابد و در نتیجه، آب تصفیه شده بهترین کیفیت را حفظ می‌کند.
کارآیی بالا: سیستم اسمز معکوس قابلیت تصفیه آب به مقادیر بالا را دارد. با توجه به قدرت جداسازی املاح و ذرات ریز، میزان تصفیه آب در این سیستم به حد بالایی می‌رسد.
قابلیت تنظیم: یکی از مزیت‌های دیگر سیستم اسمز معکوس، قابلیت تنظیم آن است. با تنظیم فشار و دما، می‌توان نرخ و کیفیت تصفیه آب را تنظیم کرد و بر اساس نیازهای خاص مورد استفاده قرار داد.
مزیت‌های سیستم اسمز معکوس باعث شده است که در بسیاری از برنامه‌های تصفیه آب، به خصوص در صنایع، آشپزخانه‌های صنعتی، بیمارستان‌ها، واحدهای نیروگاهی و نیروگاه‌های تولید آب شیرین، به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد.